De architectuur van Armenië is een spiegel van de tijd en een symfonie van stijlen. Van eeuwenoude kloosters en kerken die de religieuze overtuigingen weerspiegelen tot middeleeuwse forten die de geschiedenis bewaken, elke steen vertelt een verhaal. Een opmerkelijk figuur in de moderne Armeense architectuur is Alexander Tamanyan, wiens visie de straten van de hoofdstad Yerevan heeft getransformeerd. Zijn ontwerpen, zoals het Plein van de Republiek en het Nationaal Historisch Museum, combineren esthetiek met functionaliteit en brengen een eerbetoon aan het culturele erfgoed van Armenië.
Alexander Tamanyan wordt beschouwd als de belangrijkste architect van het moderne Yerevan en wordt vaak omschreven als de “vader van de moderne Armeense architectuur”. Hij werd geboren in 1878 in Aleksandrapol, een stad in het Russische rijk die nu bekend staat als de stad Gyumri in Armenië. We zullen Gyumri als laatste dag in Armenië bezoeken. Tamanyan studeerde af aan het St. Petersburg Institute of Civil Engineering.
Toen Tamanyan voor het eerst naar Yerevan kwam in 1918, was Armenië net een vrij republiek land en de hoofdstad geworden. De vrijheid van Armenië duurde slechts 2 jaar, waarna het Sovjet-tijdperk begon. Tamanyan was erg teleurgesteld en keerde terug naar Tabriz, Iran.
In 1924 werd Tamanyan door de Armeense regering aangesteld als hoofdarchitect om de stad Yerevan te ontwerpen en hij had al een visie! Hij wilde van Yerevan een moderne, goed geplande stad maken met brede boulevards, groene ruimtes en monumentale gebouwen.
Hij liet zich inspireren door twee elementen: zijn vrouw en de berg Ararat! De kleur van de stad was destijds bruin. Voor zijn project koos hij de kleur roze, waar Yerevan nu bekend om staat. De stad had destijds een langwerpige vorm en was door een rivier in tweeën gesplitst. Hij tekende de vorm van de stad in een ronde vorm, en dat was niet voor niets! Ararat was in 1921 door Stalin toegevoegd aan het Turkse grondgebied.
Alexander Tamanyan ontwierp de stad Yerevan met het oog op het uitzicht op de berg Ararat. Tamanyans stadsplan omvatte een halve ringstructuur, bekend als de “Groene Gordel”, die zich rond het centrum van Yerevan uitstrekte. Deze ring bestaat uit een reeks parken, tuinen en woonwijken die een panoramisch uitzicht bieden op de omliggende bergen, met name de majestueuze berg Ararat.
Tamanyan wilde ervoor zorgen dat de inwoners van Yerevan vanuit verschillende delen van de stad konden genieten van het adembenemende uitzicht op Ararat door deze ringstructuur te creëren.
Geen enkel gebouw mocht hoger zijn dan 6 verdiepingen. Het project duurde 15 jaar en het is hem gelukt! Het nieuwe Yerevan werd ontworpen voor maximaal 150.000 inwoners.
Met de groei van de bevolking van Yerevan tijdens het Sovjettijdperk, tot wel tien keer meer dan de capaciteit van Tamanyans stad, verschenen er hogere appartementsgebouwen, gelukkig buiten het centrum, tussen de oude beige stad en de moderne roze stad. Yerevan heeft inderdaad een historisch kleurenpalet.
Tamanyans meest prominente project was het masterplan voor het centrum van Yerevan, bekend als het Plein van de Republiek (Hraparak). Het plein werd ontworpen als het hart van de stad en wordt omringd door belangrijke gebouwen, waaronder het Nationaal Museum van Armenië, het Parlementsgebouw en regeringsgebouwen. Het plein is ook de locatie van de iconische “Dancing Fountains”, een populaire attractie voor zowel inwoners als bezoekers.
Een ander opvallend project van Tamanyan was de wijk Cascade, een trapsgewijze structuur die het stadscentrum verbindt met de heuvels van de stad. De Cascade herbergt kunstgalerijen, musea en sculpturen en biedt een prachtig uitzicht over Yerevan. Het enorme standbeeld van Tamanyan is aan de voorkant van de Cascade geplaatst, met uitzicht op de stad.
Ararat is een symbool om de verbondenheid met het land en de erkenning van het nationale erfgoed te versterken.
Hoewel het uitzicht op de berg Ararat vanuit Yerevan afhankelijk is van de helderheid van de lucht, blijft het een geliefd aspect van de stad voor zowel de bewoners als de bezoekers. Ararat is de unieke identiteit van Yerevan!