Internationaal paspoort
Wij adviseren je om op reis te gaan met een internationaal paspoort dat bij terugkeer van je reis nog minimaal zes maanden geldig is. Als je naar Oezbekistan reist moet je paspoort beschikken over tenminste 1 lege visumpagina.
VISUM
Voor Oezbekistan is er voor reizigers met een Nederlandse of Belgische nationaliteit geen visum nodig bij een verblijf tot maximaal 30 dagen.
ELEKTRICITEIT
Wisselstroom met een spanning van 220 volt. Contactdozen zijn vaak klein, tweepolig, en zonder aardverbinding. Een adapter is niet nodig.
TIJDSVERSCHIL
In de zomer + 03:00. Als het middag is in Khiva, is het 09:00 in Brussel. Oezbekistan kent geen zomer- en wintertijd.
BESTE REISPERIODE
De beste reistijd voor Oezbekistan is april, mei, september en oktober. Oezbekistans extreemste wintertemperatuur (-35°C) en extreemste zomertemperatuur (50°C), geven al aan dat dit niet de meest geschikte reismaanden zijn. De lente en herfst zijn gelukkig een stuk gematigder en bieden genoeg goede vertrekmomenten.
BAGGAGE
Voor het pakken van je bagage, dringen we er om praktische redenen op aan je baggage te beperken tot één reiskoffer (max 20 kg voor de binnenlandse vluchten) en één stuk handbagage per persoon. Maximale afmeting van de handbagage = 55x35x25cm, maximaal gewicht = 8 kg.
KLEDING
Oezbekistan kent geen kledingvoorschriften. Wel toont het van respect voor het land en haar bewoners als je niet te bloot gekleed een moskee of mausoleum betreedt. Voor de bezoeken aan de bezienswaardigheden is soms een bedekte schouder verplicht. Zorg ervoor dat je altijd een sjaal bij je hebt om eventueel om je heen te kunnen slaan. Hoofddoeken worden in religieuze sites niet gebruikt en zijn derhalve ook niet noodzakelijk. Je kan je zwemkleding meenemen, indien er een zwembad is, kan je hiervan gebruik maken.
FOTO, GSM & WI-FI
Breng voldoende foto- en videomateriaal mee, want deze landen zijn fotogeniek. Zorg ook voor voldoende memory cards of een draagbare externe disk waar je de foto’s kan op overladen. In Oezbekistan moet op vrijwel elke site extra betaald te worden om te mogen fotograferen en om te mogen filmen De bedragen (tussen 1 $ en 3 $) kunnen altijd wijzigen en dienen ter plaatse in de lokale munt betaald te worden. Hoewel de staat politiek gevoelige websites blokkeert, is de opmars van internet niet te stuiten en vindt men op toeristische plaatsen internetcafés. In de meeste hotels is er wifi.
Gsm-communicatie werkt meestal goed in de steden, maar is onzekerder in de woestijn of in de bergen. Lokale SIM-kaarten kunnen op de luchthaven worden gekocht.
GELD
De Oezbeekse munteenheid is de som (of sum). € 1,00 euro is op 14/11/2023 ongeveer 13.160 som waard.
Het grootste bankbiljet is dat van 10 000 som. In de steden kunt u cash euro’s en dollars wisselen bij banken, wisselkantoortjes en veel hotels.
FOOIEN
Het is gebruikelijk in Oezbekistan om een fooi achter te laten in de restaurants. Meestal staat de fooi apart vermeld op de rekening als “service toeslag ”. De gids, chauffeur en reisbegeleiding in Oezbekistan verwachten aan het einde ook een fooi.
GEZONDHEID
Elke reiziger moet bij de voorbereiding van zijn reis naar het buitenland rekening houden met zijn gezondheidstoestand en de specifieke gezondheids- en voedselrisico’s van het land van bestemming. Gelieve hierover ons voor de afreis op de hoogte te brengen.
Er wordt gekookt met katoenzaadolie en de meeste westerse magen hebben moeite zich daaraan aan te passen.
Kraantjeswater wordt niet aanbevolen voor toeristen. Het wordt sterk aangeraden om alleen water uit flessen te drinken.
Vaccinaties — Geen verplichte inentingen, maar het wordt sterk aangeraden om ingeënt te zijn tegen tetanus, hepatitis A en B, rabiës als u buiten de gebaande paden wilt gaan wandelen. Malaria komt niet voor in Oezbekistan.
Het nationale nummer (geen Engelse dienst) om een ambulance te bellen is 103 (in Tasjkent) en 03 (buiten de hoofdstad). In de hoofdstad biedt de Internationale Medische Kliniek van Tasjkent een Engelstalige dienst aan.
REGISTRATIEPLICHT
Binnen de drie dagen na aankomst moet de verblijfplaats van de reiziger worden geregistreerd bij OVIR (de dienst Visa en Registratie). Deze registratie wordt uitgevoerd door het hotel, de eigenaar van de gastenkamer of de persoon die de reiziger heeft uitgenodigd. Dezelfde procedure moet worden herhaald bij elke verandering van verblijfplaats. U moet uw registratiebewijzen gedurende de volledige reis bewaren, aangezien deze bij controles en/of bij het verlaten van Oezbekistan opgevraagd kunnen worden. In geval van een overnachting in de trein kan u het treinticket bewaren.
Individueel of in een (zelf samengestelde) groep naar Oezbekistan? Je reist naar legendarische karavaansteden die behoren tot de mooiste en meest sfeervolle steden van Centraal-Azië: Samarkand, Buchara en Khiva. Wil je iets langer of korter in een bepaalde plaats blijven, of zou je iets willen toevoegen of weglaten, geen probleem. Wij maken jouw rondreis Oezbekistan 100% op maat. Voor meer informatie, neem vrijblijvend contact op met ons.
Landinformatie Oezbekistan
WAAR LIGT OEZBEKISTAN?
Oezbekistan ligt in Centraal-Azië met Kazachstan in het noorden, Turkmenistan in het zuiden en Tadzjikistan in het oosten. De Fergana Vallei van Oezbekistan grenst aan Kirgizië. Het land bestaat voornamelijk uit woestijn en semi-woestijn. In het westen ligt het Aralmeer. De Amu Darja en Syr Darja zijn de twee langste rivieren en vinden hun oorsprong in de bergketens ten oosten van Oezbekistan. In het oosten zijn de uitlopers van het Tien Shan gebergte te vinden bij de Fergana vallei.
BEVOLKING
Oezbekistan heeft een bevolking van ongeveer 32 miljoen mensen. Er zijn meer dan 100 etnische groepen, wat de culturele diversiteit van het land benadrukt. De grootste etnische groep is de Oezbeekse bevolking, die ongeveer 83% van de totale bevolking uitmaakt. Andere belangrijke etnische groepen zijn de Russen (5,5%), gevolgd door Tadzjieken, Kazachen, Karakalpaks, Koerilen, Oezbeekse Turken en anderen. Elke etnische groep heeft zijn eigen culturele tradities en kenmerken, wat bijdraagt aan de rijke culturele diversiteit van Oezbekistan.
TAAL
Het Oezbeeks (O‘zbek tili; cyrillisch: Ўзбек тили) is een Oost-Turkse taal. Andere invloeden komen uit het Perzisch, het Arabisch en het Russisch. Het Oezbeeks wordt officieel in het Latijns alfabet geschreven, maar het cyrillisch wordt ook nog vaak gebruikt, en in het verleden werd het Arabisch alfabet gehanteerd.
Na onafhankelijkheid is de kennis van het Russisch afgenomen. De nieuwe generatie groeit nu op met Engels als tweede taal. In hotels en toeristische restaurants spreekt men wel Engels. Hoewel soms met wat moeite, kom je er altijd wel uit. Alleen de oudere generatie spreekt nog Russisch.
RELIGIE
In Oezbekistan is ongeveer 90% van de bevolking moslim, waarvan de meeste soennieten zijn. De overige 10% van de Oezbeken zijn Russisch-orthodox. De Oezbeken zijn echter zeker niet fundamentalistisch in de manier waarop zij hun geloof beleven. De lange overheersing door de Russen heeft hieraan bijgedragen.
ECONOMY
Het land is rijk aan grondstoffen, zoals aardgas, steenkool, koper, goud en verschillende mineralen. Betrekkelijk veel mensen zijn nog afhankelijk van de landbouw: groenten, fruit, zijde, wijn. Oezbekistan is de tweede grootste katoenproducent van de wereld. Doordat hierbij veel water nodig is, is veel daarvan onttrokken aan het destijds enorme Aralmeer. De irrigatie heeft dit meer gedecimeerd.
NATIONALE FEESTDAGEN
De nationale feestdagen in Oezbekistan zijn: Nieuwjaarsdag op 1 januari, Internationale Vrouwendag op 8 maart, Nowruz/Perzisch Nieuwjaar op 20 maart, Dag van de overwinning op 9 mei, Kinderdag op 1 juni, Onafhankelijkheidsdag op 1 september, lerarendag op 1 oktober en de Dag van de grondwet op 8 december. Daarnaast zijn er nog religieuze feestdagen zoals Ramadan en het Offerfeest wat elk jaar weer in een andere periode valt.
LITTERATUUR
Oezbekistan heeft een rijke traditie van muziek, dans en literatuur. De traditionele ambachten van het land zijn bekend om hun vakmanschap en schoonheid. Muziek en dans spelen een belangrijke rol in de Oezbeekse cultuur en de lokale volksmuziek is prachtig en uniek.
Oezbekistan is ook rijk en divers, met invloeden uit de islamitische, Perzische en Russische tradities. Ali-Shir Nava’i was een dichter, schrijver, taalkundige, mysticus en staatsman uit Centraal-Azië, die leefde van 1441 tot 1501. Hij wordt beschouwd als één van de belangrijkste figuren in de geschiedenis van de Oezbeekse literatuur en als een belangrijke culturele figuur in de Timurid Renaissance. Nava’i schreef poëzie in zowel het Chagatai-Turks als het Perzisch, en zijn werken omvatten een breed scala aan genres, waaronder ghazals, qasidas en masnavis. Naast zijn literaire bijdragen staat Nava’i ook bekend om zijn inspanningen om het gebruik van de Chagatai-taal als literaire taal te bevorderen en zijn bijdragen aan de ontwikkeling van de Oezbeekse taal. Nava’i diende als staatsman aan het hof van verschillende Timurid-heersers, en hij speelde een belangrijke rol in het culturele en intellectuele leven van de regio tijdens zijn leven. Zijn werken worden nog steeds veel gelezen en gevierd in Centraal-Azië en daarbuiten, en hij wordt beschouwd als een nationale held in Oezbekistan. Dit zijn slechts enkele voorbeelden van de poëzie van Ali-Shir Nava’i. Zijn werken zijn beschikbaar in verschillende talen en zijn een belangrijk onderdeel van de literaire erfenis van Oezbekistan en Centraal-Azië.
“Een briesje” (uit het Chagatai)
Een briesje kwam langs en fluisterde: “Zeg, wat is het dat je zoekt?”
Ik zei: “Ik zoek het eeuwige leven.”
De bries lachte en zei: “Je zoekt iets dat niet bestaat.”
Ik zei: “Ik zoek dan het geluk.”
De bries zei: “Geluk is vluchtig als de wind.”
Toen vroeg ik: “Wat moet ik dan zoeken?”
De bries antwoordde: “Zoek naar de waarheid.”
“De nachtegaal en de roos” (uit het Perzisch)
Een nachtegaal kwam naar de roos En zei: “O, roos, hoe mooi ben je toch!”
De roos antwoordde: “O, nachtegaal, Jouw zang maakt me nog mooier.”
Toen vroeg de nachtegaal aan de roos: “O, roos, waarom ben je zo stil? Waarom laat je je geur niet vrij?”
De roos antwoordde: “O, nachtegaal, Mijn geur is mijn geheim, alleen voor hen die van mij houden.”
Een andere bekende figuur in de literatuur en cultuur van Oezbekistan is Molla Nasreddin. Hij is vooral bekend als de centrale figuur in een populair humoristisch tijdschrift dat zijn naam draagt. Het Molla Nasreddin-tijdschrift verscheen voor het eerst in 1906 en werd gepubliceerd in het Azerbeidzjaans, maar het werd al snel populair in verschillende talen, waaronder Oezbeeks, Perzisch en Russisch. Het tijdschrift bevatte satirische en humoristische verhalen, gedichten en cartoons die vaak kritiek uitten op de sociale en politieke situatie in de regio. Molla Nasreddin wordt vaak geassocieerd met Bukhara, omdat de stad in veel van zijn verhalen en anekdotes voorkomt. Bukhara was in het verleden een belangrijk centrum van kennis en geleerdheid, en veel van de verhalen over Molla Nasreddin draaien om zijn slimme oplossingen voor problemen of dilemma’s die zich voordoen in deze intellectuele en culturele omgeving.
Er wordt gezegd dat Molla Nasreddin in Bukhara heeft geleefd en gewerkt als een soort rechter, adviseur en leraar. Hoewel het niet helemaal duidelijk is of Molla Nasreddin echt heeft bestaan, dan wel een legendarische figuur was, wordt hij nog steeds geëerd en gewaardeerd als een symbool van wijsheid, humor en intelligentie in veel delen van de islamitische wereld. Een van de meest bekende verhalen over Molla Nasreddin gaat als volgt:
Op een dag werd Molla Nasreddin door een man op straat gestopt die hem om advies vroeg. De man zei: “Molla, ik ben van plan om een ezel te kopen. Kunt u mij vertellen of deze ezels gezond zijn?” Molla Nasreddin antwoordde: “Ik ben geen dierenarts en ik ken niets van ezels. Maar als je wilt weten of een ezelsverkoper eerlijk is, kan ik je helpen.” De man was geïnteresseerd en vroeg hoe Molla Nasreddin hem kon helpen om een eerlijke verkoper te vinden. Molla antwoordde: “Koop geen ezels van iemand die je niet kent, of van iemand die je niet vertrouwt. En als je een verkoper tegenkomt die je vertrouwt, dan hoef je je geen zorgen te maken of de ezels gezond zijn of niet.”
Dit verhaal wordt vaak aangehaald als een voorbeeld van de slimheid en praktische wijsheid van Molla Nasreddin. Het laat zien hoe hij op een humoristische en speelse manier omging met vragen van mensen en tegelijkertijd waardevolle adviezen gaf. Het verhaal wordt ook vaak gebruikt om de nadruk te leggen op het belang van vertrouwen en eerlijkheid in menselijke interacties en transacties.
ONDERWIJSSYSTEEM
Het onderwijs in Oezbekistan is georganiseerd volgens een 12-jarige educatieve cyclus die bestaat uit drie niveaus: basisonderwijs, secundair onderwijs en hoger onderwijs.
Het basisonderwijs is verplicht en duurt negen jaar, beginnend op de leeftijd van 6 jaar. Het omvat twee fasen: de eerste fase van vier jaar en de tweede fase van vijf jaar. In de eerste fase krijgen kinderen les in lezen, schrijven en rekenen, terwijl in de tweede fase ook wetenschap, sociale wetenschappen en geschiedenis worden onderwezen. Het doel van het basisonderwijs is om kinderen een solide basis te geven in de kernvakken en hen voor te bereiden op het secundair onderwijs.
Het secundair onderwijs duurt drie jaar en is niet verplicht, maar wel zeer aanbevolen. Dit niveau bereidt studenten voor op het hoger onderwijs of op de arbeidsmarkt. Studenten kunnen kiezen uit verschillende stromingen, zoals natuurwetenschappen, sociale wetenschappen, wiskunde, talen en kunst.
Het hoger onderwijs in Oezbekistan duurt meestal vier jaar voor een bachelorsdiploma en twee jaar voor een masterdiploma. Deze instellingen bieden een breed scala aan vakken en specialisaties, waaronder geneeskunde, techniek, economie, taalkunde en natuurwetenschappen.
In Oezbekistan wordt veel nadruk gelegd op onderwijs. Het land heeft in de afgelopen jaren belangrijke hervormingen doorgevoerd om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren en de toegang tot onderwijs te vergroten. Ondanks deze inspanningen zijn er nog steeds uitdagingen, zoals de kwaliteit van het onderwijs en de ongelijkheid in de toegang tot onderwijs tussen stedelijke en landelijke gebieden.
HUWELIJK
De wettelijke huwelijksleeftijd in Oezbekistan is 18 jaar. Dit geldt voor zowel mannen als vrouwen en is vastgelegd in het Burgerlijk Wetboek n. Het huwelijk kan echter in sommige gevallen worden gesloten op een leeftijd tussen 17 en 18 jaar, mits er toestemming is van de ouders of voogd en de rechter. Het is ook belangrijk om op te merken dat kindhuwelijken illegaal zijn in Oezbekistan en dat de overheid zich actief inzet om deze praktijk uit te bannen. Ondanks deze inspanningen komt het nog steeds voor in sommige delen van het land, vooral op het platteland en onder bepaalde etnische groepen.
In Oezbekistan is er een verscheidenheid aan huwelijkstradities, afhankelijk van van de regio en de etnische groepen in het land. Hier volgen enkele van de meest voorkomende huwelijkstradities in Oezbekistan:
- Bruiloftsfeest: Een traditioneel huwelijk in Oezbekistan begint meestal met een groot feest voor familie en vrienden. Dit kan enkele dagen duren en omvat vaak muziek, dans en overvloedig eten.
- Oezbeekse kleding: Tijdens het huwelijksfeest dragen bruid en bruidegom traditionele Oezbeekse kleding. De bruid draagt een prachtige jurk genaamd een “uzbekchal” en de bruidegom draagt een jas genaamd “khalat”.
- Bruidsschat: Volgens de traditie moet de bruidegom de ouders van de bruid een bruidsschat betalen voordat hij met haar kan trouwen. Dit kan een geldsom zijn, maar ook geschenken zoals sieraden of huishoudelijke artikelen.
- Beschermer: De bruid wordt traditioneel beschouwd als een waardevol bezit en daarom is er vaak een “beschermer” die haar begeleidt tijdens het huwelijksfeest en naar haar nieuwe huis brengt.
- Bruiloftssouvenir: Gasten krijgen vaak een souvenir om mee naar huis te nemen als herinnering aan het huwelijksfeest. Dit kan een geschenkdoosje zijn met zoetigheden of andere kleine cadeautjes.
- Bruiloftsdans: De “schatdans” is een belangrijk onderdeel van Oezbeekse bruiloften, waarbij gasten geld in de handen van de bruid en bruidegom stoppen terwijl ze dansen.
Het is belangrijk om op te merken dat hoewel sommige van deze tradities nog steeds worden gevolgd, moderne bruiloften in Oezbekistan vaak minder formeel zijn en meer beïnvloed zijn door westerse huwelijkstradities.
KEUKEN
Oezbeekse keuken is rijk aan smaken en tradities en weerspiegelt de rijke culturele en culinaire geschiedenis van het land. Het is een mix van Centraal-Aziatische en Perzische culinaire tradities, met een vleugje Russische en Turkse invloeden. Een van de bekendste gerechten uit de Oezbeekse keuken is plov, een soort pilaf gemaakt van rijst, vlees, uien en wortelen. Plov wordt beschouwd als het nationale gerecht van Oezbekistan en wordt vaak geserveerd bij feestelijke gelegenheden. “Wie geen plov heeft gegeten, is niet geboren.”
Een ander populair gerecht is shashlik, oftewel gegrilde stukjes vlees (meestal lam, maar soms ook rundsvlees of kip) op spiesjes. Shashlik wordt vaak geserveerd met uien, tomaten en brood. Ook soepen zijn belangrijk in de Oezbeekse keuken, zoals lagman (noedelsoep) en shurpa (een soort groentesoep met vlees).
Andere populaire gerechten zijn manti (gestoomde dumplings gevuld met vlees en ui), soms ook wel beschouwd als de variant van ‘jiaozi’ in andere Aziatische landen, en samsa (gevulde bladerdeegbroodjes, vergelijkbaar met de Indiase samosa).
Tussen de graanproducten in de nationale Oezbeekse keuken is het plat brood (patir of obinon) het populairst. Dit brood wordt gebakken in een speciale kleioven- tandir. Het is een trots voor een huisvrouw om zo’n zelfgebakken brood te serveren voor de gasten of als geschenk te geven. Ze bedenken honderden manieren om het brood te versieren.Tussen de graanproducten in de nationale Oezbeekse keuken is het plat brood (patir of obinon) het populairst. Dit brood wordt gebakken in een speciale kleioven- tandir. Het is een trots voor een huisvrouw om zo’n zelfgebakken brood te serveren voor de gasten of als geschenk te geven. Ze bedenken honderden manieren om het brood te versieren.
Maaltijdsoepen nemen een belangrijke plaats in de Oezbeekse keuken. Traditionele Oezbeekse soepen, o.a shurpa (chorba), mastava ughra en laghman zijn lekker en zeer voedzaam. Ze verschillen in smaak door het gebruik van meer of minder van vlees, wortelen, rapen, uien en kruiden. Shurpa werd in de tijd van Abu Ali ibn Sina (Avicenna) beschouwd als een genezende maaltijd tegen vele ziekten.
Oezbeekse zoetigheden zijn vaak gebaseerd op noten en gedroogd fruit. Een populair dessert is halva, een zoete pasta gemaakt van sesamzaadjes, suiker en olie.
Dit zijn slechts enkele van de vele gerechten en lekkernijen uit de Oezbeekse keuken. Er is nog veel meer te ontdekken over deze rijke culinaire traditie!