Armeense geschiedenis

Welkom in het fascinerende Armenië, een land doordrenkt van geschiedenis, cultuur en betoverende verhalen! Hier ontdek je een schat aan oude tradities en een rijke erfenis die teruggaat tot in de oudheid. De geschiedenis van Armenië is niet altijd gemakkelijk geweest. Het volk heeft geleden onder uitdagingen en conflicten, maar ze hebben altijd standgehouden en gestreden voor gerechtigheid. Hun veerkracht en vastberadenheid zijn bewonderenswaardig.

Vroege beschavingen: Armenië heeft een rijke geschiedenis die teruggaat tot de vroegste beschavingen. Archeologisch bewijs suggereert dat er in de 4e en 3e millennium voor Christus al georganiseerde samenlevingen bestonden in het gebied van het huidige Armenië. Er waren verschillende inheemse culturen en koninkrijken, waaronder de Urartische staat, die floreerde in de 9e-6e eeuw voor Christus. Urartu bereikte zijn hoogtepunt van macht en invloed in de 8e eeuw voor Christus onder koning Sarduri II. Het koninkrijk was bekend om zijn sterke militaire macht en geavanceerde architectuur, met opvallende versterkte steden en grote paleizen. Urartu was ook bekend om zijn ijzerproductie, wat bijdroeg aan zijn militaire superioriteit. Het rijk van Urartu werd echter geconfronteerd met invasies en conflicten met buurvolkeren, zoals de Assyriërs, die uiteindelijk resulteerden in de ineenstorting van het rijk. In de 6e eeuw voor Christus werd Urartu veroverd door de Meden en Scythen, waardoor er een einde kwam aan het koninkrijk.

De Assyriërs waren een oude Mesopotamische beschaving die op zijn hoogtepunt regeerde over een groot rijk dat zich uitstrekte over het huidige Irak, Syrië, Turkije en delen van Iran en Egypte. De Assyriërs waren bekend om hun militaire macht en hun strategieën van oorlogsvoering. Ze waren berucht om hun veroveringen en wrede behandeling van verslagen volkeren. Het Assyrische Rijk bestond van ongeveer de 25e eeuw voor Christus tot de val ervan in de 7e eeuw voor Christus.

De Meden waren een Iraanse etnische groep dat in de 9e eeuw voor Christus een koninkrijk vestigde in het noordwesten van het huidige Iran. Ze speelden een belangrijke rol in de val van het Assyrische Rijk en waren betrokken bij conflicten met de Perzen. Onder het bewind van koning Cyaxares breidden de Meden hun invloed uit en vormden ze een machtig rijk dat zich uitstrekte over grote delen van Iran, Mesopotamië en Anatolië. Het Medische Rijk bereikte zijn hoogtepunt in de 7e eeuw voor Christus.

De Scythen waren een nomadisch volk van Iraanse afkomst dat voornamelijk in Centraal-Azië leefde. Ze waren bekend om hun vaardigheid als ruiters en waren berucht als plunderaars en krijgers. De Scythen hadden interacties en conflicten met zowel de Meden als de Perzen, en er zijn verslagen van veldslagen tussen hen.

Achaimenidische Perzische Rijk: In de 6e eeuw voor Christus werd Armenië onderdeel van het Achaimenidische Perzische Rijk, geregeerd door koningen zoals Cyrus de Grote en Darius I. Het Perzische rijk oefende invloed uit op Armenië en beïnvloedde ook de religie, waarbij het Zoroastrisme een belangrijke rol speelde.

Hellenistische periode: Na de verovering van het Perzische rijk door Alexander de Grote in de 4e eeuw voor Christus kwam Armenië onder invloed van de Hellenistische cultuur. De Seleucidische dynastie heerste over het gebied en introduceerde het Grieks als de taal van de elite. De hellenistische invloed op Armenië omvatte ook de introductie van het Griekse polytheïsme.

Artaxiad-dynastie: In de 2e eeuw voor Christus kwam de Artaxiad-dynastie aan de macht in Armenië. Onder het bewind van koningen zoals Tigranes II de Grote bereikte Armenië zijn hoogtepunt van politieke en territoriale macht. Tigranes II breidde het Armeense rijk uit tot aan de Middellandse Zee en bevorderde culturele en artistieke ontwikkelingen. Tijdens deze periode bleven het Zoroastrisme en het hellenisme belangrijke religieuze invloeden.

Romeinse overheersing: In de 1e eeuw voor Christus kwam Armenië onder Romeinse invloed. Het werd een vazalstaat van het Romeinse Rijk en later een provincie. Deze periode van Romeinse overheersing zag de opkomst van verschillende Armeense koningen die werden gesteund door Rome, zoals de Herodiaanse dynastie en later de Arsacid-dynastie.

Arsacid-dynastie: Koning Tiridates III behoorde tot de Arsacid-dynastie, die van Iraanse oorsprong was en zijn oorsprong vond in Parthië. In de 1e eeuw na Christus werd de Arsacid-dynastie geïntroduceerd in Armenië en heerste over het land. Koning Tiridates III was een van de bekendste heersers van de Arsacid-dynastie in Armenië. Onder zijn bewind begon Armenië een periode van politieke stabiliteit en culturele ontwikkeling te ervaren.

Tiridates III regeerde van ongeveer 287 tot 330 na Christus. Hij wordt vooral herinnerd vanwege zijn vijandigheid tegenover het christendom en zijn vervolging van christenen in zijn rijk. Het was tijdens zijn heerschappij dat hij Gregory the Illuminator gevangenzette vanwege zijn christelijk geloof.

Volgens de overlevering werd Koning Tiridates III echter krankzinnig en werd hij genezen door Gregory the Illuminator. Als dank voor zijn genezing bekeerde Tiridates III zich tot het christendom en maakte hij het de officiële religie van Armenië. Dit markeerde een belangrijk keerpunt in de geschiedenis van Armenië, aangezien het het eerste land werd dat het christendom tot staatsgodsdienst verklaarde.

Na zijn bekering tot het christendom werd Koning Tiridates III een belangrijke promotor van het geloof en begon hij actief kerken en kloosters te bouwen in Armenië. Hij steunde ook de verspreiding van het christendom onder de bevolking en hielp bij de organisatie van de Armeense kerk.

Koning Tiridates III streefde naar religieuze tolerantie en probeerde een evenwicht te vinden tussen de verschillende religies die in zijn rijk werden beoefend. Hij bouwde zowel heidense tempels als christelijke kerken, en zijn heerschappij wordt beschouwd als een periode van religieuze verandering en ontwikkeling in Armenië.

Het exacte einde van de heerschappij van Koning Tiridates III is niet precies gedocumenteerd. Na zijn heerschappij volgden verschillende koningen uit de Arsacid-dynastie, die Armenië bleven regeren tot de 4e eeuw, toen het land onder invloed kwam van het Byzantijnse Rijk en later het Sassanidische Perzische Rijk.

Het verhaal van Koning Tiridates III en Gregory the Illuminator heeft een blijvende impact gehad op de geschiedenis van Armenië en het christendom in het land. Het christendom werd diepgeworteld in de Armeense cultuur en identiteit en blijft vandaag de dag een belangrijk element van de Armeense samenleving. Het verhaal van Koning Tiridates III van Armenië en Gregory the Illuminator is een intrigerend verhaal dat zich afspeelt in de 4e eeuw na Christus. Het begint met Koning Tiridates III, een heerser van de Arsacid-dynastie die over Armenië regeerde.

Tiridates III stond bekend om zijn vijandigheid tegenover het christendom en zijn vervolging van christenen in zijn rijk. Een van de personen die het doelwit van zijn vervolging was, was Gregory the Illuminator.

Gregory the Illuminator “Gregorius de Verlichter, wiens echte naam Grigor Lusavorich was, was een edelman uit een vooraanstaande Armeense familie. Hij was echter in zijn jeugd gevangengenomen door Koning Tiridates III vanwege zijn christelijk geloof. Gregory werd gevangengezet in een kerker onder het koninklijk paleis. Volgens de legende werd Koning Tiridates III echter getroffen door een ernstige ziekte die hem krankzinnig maakte. Ondanks de hulp van verschillende artsen kon niemand hem genezen. Het nieuws van de krankzinnige koning bereikte uiteindelijk Gregory in zijn kerker. Gregory geloofde dat hij de kracht had om de koning te genezen en smeekte om vrijgelaten te worden om zijn helende gaven te tonen. Na lang aandringen werd Gregory vrijgelaten en bracht hij tijd door met bidden en vasten. Na een periode van intense spirituele toewijding slaagde hij erin om Koning Tiridates III te genezen. Diep geraakt door zijn genezing en onder de indruk van de kracht van het christendom, bekeerde Koning Tiridates III zich tot het christendom en maakte hij het de officiële religie van Armenië. Dit markeerde een cruciaal moment in de geschiedenis van Armenië, omdat het eerste land ter wereld werd dat het christendom tot staatsgodsdienst verklaarde. Als erkenning voor zijn rol in de bekering van de koning, werd Gregory the Illuminator benoemd tot de eerste Katholikos, de hoogste geestelijke autoriteit in de Armeense kerk. Hij werd de grondlegger van de Armeense Apostolische Kerk en begon met de bouw van de kathedraal van Etchmiadzin, die tot op de dag van vandaag het spirituele centrum van de Armeense kerk is. Na zijn bekering zette Koning Tiridates III zich in voor de verspreiding van het christendom in zijn rijk. Hij bouwde kerken en kloosters, en het christendom begon diep geworteld te raken in de Armeense cultuur en identiteit.

Het verhaal van Koning Tiridates III en Gregory the Illuminator symboliseert de overgang van het heidendom naar het christendom in Armenië. Het legde de basis voor het christelijke geloof als een integraal onderdeel van de Armeense geschiedenis en identiteit, en de Armeense Apostolische Kerk blijft tot op de dag van vandaag een belangrijke religieuze instelling in Armenië.

Periode van politieke onrust: Na de vroege kerstening kende Armenië verschillende periodes van politieke onrust en invasies. Het land werd vaak betwist en verdeeld tussen verschillende regionale machten, waaronder de Romeinen, de Sassaniden (Perzen) en de Byzantijnen.

Arabische overheersing: In de 7e eeuw viel Armenië onder Arabische overheersing na de islamitische verovering. Hoewel het christendom werd getolereerd, verloren de Armeniërs hun politieke onafhankelijkheid en werden ze onderdrukt.

De Bagratuni-dynastie (885-1045): In de 9e eeuw kwam de Bagratuni-dynastie aan de macht, geleid door Ashot I. Onder zijn heerschappij floreerde het Armeense koninkrijk en bereikte het tot zijn cultuur, kunst en literatuur en politieke hoogtepunt. Het Bagratuni-koninkrijk werd echter geconfronteerd met invasies van buitenaf, met name van de Seltsjoeken en de Byzantijnen. Onder hun heerschappij werd de Armeense cultuur, bevorderd, en begon de bouw van de indrukwekkende kloosters die tot op de dag van vandaag te bewonderen zijn.

Het Zakarid-prinsdom (1201-1360): Na de val van het Bagratuni-koninkrijk ontstonden verschillende prinsdommen in Armenië, waaronder het Zakarid-prinsdom. Dit prinsdom werd geregeerd door de Zakarid-dynastie en kende een periode van politieke fragmentatie en rivaliteit met andere regionale machten.

Het Armeense Koninkrijk Cilicië (1198-1375): Het Koninkrijk Cilicië ontstond als een onafhankelijke Armeense staat in het zuiden van Anatolië, na de val van het Bagratuni-koninkrijk. Het koninkrijk floreerde onder verschillende dynastieën, zoals de Hetoumid-dynastie en de Lusignan-dynastie, en genoot een tijdlang internationale erkenning en handelsbetrekkingen.

De Perzische en Ottomaanse overheersing (16e-19e eeuw): Gedurende de 16e tot de 19e eeuw werd Armenië onderworpen aan de Perzische en later Ottomaanse overheersing. Onder het Ottomaanse rijk werden de Armeniërs geconfronteerd met religieuze discriminatie en de tragische gebeurtenissen van de Armeense genocide in 1915.

Lees verder: De geschiedenis van de Armeense gemeenschap in Perzië, Iran 

Sovjetperiode (1920-1991): Na de Eerste Wereldoorlog werd Armenië opgenomen in de Sovjet-Unie. Het werd een deelrepubliek en kende verschillende perioden van politieke en economische veranderingen. In deze periode werd de Armeense Socialistische Sovjetrepubliek opgericht, gevolgd door de onafhankelijkheid van Armenië in 1991 na de ineenstorting van de Sovjet-Unie.

Onafhankelijk Armenië (1991-heden): Sinds de onafhankelijkheid heeft Armenië belangrijke uitdagingen gekend, zoals territoriale conflicten met buurlanden, economische ontwikkeling en politieke hervormingen.

Nu: Armenië heeft momenteel een parlementaire democratie als politiek systeem. Het land heeft een presidentieel systeem met een president als staatshoofd en een parlement (de Nationale Vergadering) als wetgevend orgaan.

De president van Armenië wordt gekozen door middel van algemene verkiezingen en staat aan het hoofd van de uitvoerende macht. Hij of zij heeft bevoegdheden zoals het benoemen van de premier en andere leden van de regering, het vertegenwoordigen van het land op internationaal niveau en het uitoefenen van bepaalde uitvoerende bevoegdheden.

Het parlement van Armenië, de Nationale Vergadering, is samengesteld uit 132 leden die rechtstreeks worden gekozen door het volk via verkiezingen. Het parlement is verantwoordelijk voor het aannemen van wetten, het toezicht houden op de uitvoerende macht, het goedkeuren van de begroting en het vertegenwoordigen van de belangen van het volk.

Naast het presidentiële en parlementaire systeem is Armenië ook lid van de Raad van Europa en heeft het zich gecommitteerd aan de bevordering van mensenrechten, democratie en de rechtsstaat.

Het politieke systeem van Armenië heeft in de loop der jaren verschillende veranderingen ondergaan, en de ontwikkeling van democratische instellingen en processen blijft een belangrijk aandachtspunt voor het land.

Het is belangrijk op te merken dat hoewel het christendom sinds de 4e eeuw de dominante religie in Armenië was, de implementatie ervan in de samenleving niet onmiddellijk volledig was en dat er in de tussenliggende periodes van politieke onrust en invasies sprake was van religieuze vervolging. De 9e eeuw markeerde echter een periode waarin het christendom stevig verankerd raakte en de bouw van kloosters een belangrijk instrument werd om het christendom te bevorderen en te versterken.

Het behoud van het christendom in Armenië te midden van de aanvallen van de Arabieren en de opkomst van de islam is te danken aan verschillende factoren.

  • Sterke christelijke erfenis: Armenië wordt zelfs beschouwd als de eerste natie die het christendom als staatsgodsdienst aannam in het jaar 301 na Christus. Deze vroege bekering tot het christendom zorgde voor een sterke basis van het geloof in de Armeense samenleving, dat diepgeworteld was in de cultuur en identiteit van het volk.
  • Politieke en religieuze weerstand: Ondanks de militaire veroveringen van de Arabieren, slaagde Armenië erin om zijn politieke en religieuze identiteit te behouden. Na de Arabische invasies werden verschillende Armeense vorstendommen gevestigd in afgelegen en bergachtige regio’s, zoals Bagratuni, Artsruni en Kamsarakan. Deze vorstendommen bleven het christendom verdedigen en handhaafden hun onafhankelijkheid.
  • Arabische tolerantie: Onder het Arabische bewind werd in het begin enige mate van religieuze tolerantie geboden aan niet-islamitische bevolkingsgroepen, inclusief de Armeniërs. Het dhimmi-systeem werd toegepast, waarbij niet-moslims, mits ze bepaalde belastingen betaalden, in staat werden gesteld hun religie te behouden en bepaalde autonomie genoten. Hoewel er bepaalde beperkingen waren, bood deze tolerantie enige bescherming aan de Armeense christelijke gemeenschap.
  • Culturele en intellectuele weerstand: Het christendom speelde een belangrijke rol in het behoud van de Armeense cultuur en intellectuele tradities. Het behoud van de Armeense taal, literatuur en liturgie, evenals de rol van de Armeense kerk als bewaarder van het erfgoed, hielp bij het versterken van de Armeense identiteit en het behoud van het christendom als een centraal element van de samenleving.